De 16-jarige Benjamin Van Bunderen Robberechts wil dat 15 juli, de internationale dag ter herdenking van de slachtoffers van de wereldwijde klimaatcrisis, wordt. Twee jaar geleden was hij zelf in de Ardennen toen op 14 juli de overstromingen startten. Een vriendin van hem, Rosa, werd meegesleurd door het water en stierf. Sinds die dag is zijn inzet voor onze planeet nog groter geworden. ‘Het is beschamend dat de Belgische federale overheid twijfelt aan het erkennen van de herdenkingsdag.’
Je wil van 15 juli een dag maken om de slachtoffers van de klimaatcrisis te herdenken. Waarom vind je dit belangrijk?
Wanneer mensen over klimaatverandering praten, gaat het meestal over getallen en statistieken. Maar, het is belangrijk om te beseffen dat het over mensenlevens gaat. Mensen sterven door deze crisis. We moeten er dus alles aan doen om onszelf beter te beschermen. Zo’n dag gaat het beleid misschien niet veranderen, maar het is wel heel belangrijk voor de bewustwording.
En 15 juli, is dat om een bepaalde reden?
Dat is de dag van de overstromingen in de Ardennen. Een vriendin van mij, Rosa, is op 14 juli meegesleurd door het water en stierf hierdoor. Maar dat is ook de Franse nationale feestdag, daarom stelden we het een dag uit. Op 15 juli zag iedereen pas hoe erg het was en wat voor impact het had.
Het Europees Parlement ging akkoord met jouw voorstel. Hoe voel je je daarbij?
13 juli werd het officieel ondertekend. Ik ben heel blij en het kabinet Timmermans ook heel dankbaar. Zij hebben er zich echt achter gezet. Er zijn veel mensen die geholpen hebben. Ik voel me ook opgelucht, het is er eindelijk.
Maar op Belgisch vlak wordt het veel moeilijker. Op 18 juli is er waarschijnlijk de hoorzitting in het federaal parlement. Maar dat is dan te laat voor dit jaar. Normaal gezien zou deze 5 juli doorgaan, maar het werd uitgesteld. Er is nog 1 regeringspartij die twijfelt of de overstromingen in de Ardennen gelinkt zijn aan de klimaatcrisis. Eerst deden er nog een aantal andere partijen moeilijk, maar omdat het is goedgekeurd in het Europees Parlement, waren ze bereid om ook akkoord te gaan.
Vind je het niet raar dat dit wordt tegengehouden door een Belgische partij, terwijl het net in België gebeurd is?
Ja, ik ben daar heel gefrustreerd over en ik begrijp het niet. Tijdens het debat, in het Europees Parlement, had iedereen het net over de overstromingen in België en Duitsland. Ik vind het daarom heel teleurstellend en beschamend dat we in België die herdenkingsdag nog niet hebben goedgekeurd.
Je had dat idee, en dan heb je het kabinet Timmermans gecontacteerd? Of hoe is dat gegaan?
Ik was al in contact met hen. Later waren ik en meneer Timmermans toevallig allebei aanwezig bij Rain Requiem. Dat was een requiem voor de slachtoffers van de overstromingen in de Ardennen, die werd opgevoerd tijdens het STROOM-Festival, geschreven door Jef Neve en David Van Reybrouck.
Ik had toen met hem een gesprek over een soort Menenpoort voor de slachtoffers van de klimaatcrisis en we dachten na over een herdenkingsdag. Van daaruit is het verder gegroeid. Meneer Timmermans heeft alles op Europees vlak gedaan en ik heb het op Belgisch vlak ook geprobeerd.
En hoe doe je dat dan op Belgisch vlak? Schrijf je dan naar partijen?
Ja, ik heb duizenden mails gestuurd. Proberen om mensen te overtuigen van het belang van zo’n dag. Ik ben begonnen na de COP. Daar heb ik met de premier en wat ministers gesproken. Ze stonden er bijna allemaal positief tegenover. Dus ik dacht ik ga het gewoon doen.
Had je het gevoel dat de premier echt luisterde?
Een jaar geleden, op de herdenking van de overstromingen, heeft hij het verhaal van Rosa en mij verteld. Hij zei toen: ‘Ik neem Ben als getuige bij mijn belofte om meer te doen voor het klimaat.’ En hij heeft die jammer genoeg nog niet waargemaakt.
Ik snap ook echt niet dat hij zegt dat we de pauzeknop moeten induwen voor de natuurherstelwet. Natuur en klimaat, dat is een. Dat hangt zo erg aan elkaar vast. Het zou een averechts effect hebben om nu niet de natuurherstelwet te steunen.
Is het belangrijk dat die wet er nu komt?
Natuurlijk. Ik snap niet dat sommige mensen zeggen dat het niet aan elkaar hangt. Klimaat zonder de natuur of omgekeerd, dat kan toch niet. Langs de ene kant, lijkt Europa eindelijk mee te zijn met het verhaal en worden er wetten gemaakt. Maar België lijkt niet te volgen.
Ik heb echt de indruk dat Europa progressiever is qua klimaatbeleid dan België. Met Europa hebben we dan wel geluk, maar dan is het extra frustrerend dat het in België niet gebeurt.
Hoe komt het dat je zo bezig bent met de klimaatcrisis?
Ik ben al drie jaar de jongerenadviseur van het Kinderrechtencommissariaat. Ik ben altijd veel bezig geweest met kinderrechten. Als ik iets zag dat niet rechtvaardig was, dan wilde ik het veranderen. Mijn school in Brussel deed ook heel veel voor het klimaat, zoals de schoolstraten autovrij maken.
In 2021 ging ik naar een kamp in de Ardennen voor jongeren en klimaatactivisten. Het is ook tijdens dat kamp dat de overstromingen er waren. Rosa, die ook aan het kamp deelnam, is hierdoor gestorven.
Nadien had ik het gevoel dat ik iets moest doen. Ik wilde vechten voor het klimaat, vechten voor Rosa. Ik vind ook de link tussen mensen, kinderen vooral, en het klimaat belangrijk. Want voor mij is die heel duidelijk. Maar sommige mensen beseffen nog niet dat er een link is.
Kan je een voorbeeld geven van hoe dit aan elkaar vast hangt?
Volgens Unicef leven ongeveer 1 miljard kinderen wereldwijd in regio’s die extreem vatbaar zijn voor klimaatrampen, dat zijn bijna de helft van de kinderen op aarde. Als gevolg van klimaatrampen zoals overstromingen, moeten kinderen en jongeren vluchten, hierdoor hebben ze vaak geen toegang meer tot onderwijs of sanitair.
Hoe ga jij 15 juli beleven?
Ik heb ervoor gekozen om in de nacht van 14 op 15 juli een actie te plannen, dat is de nacht dat Rosa stierf. We willen een hele grote projectie houden met alle namen van de slachtoffers van de overstromingen in de Ardennen. En er zijn ook heel veel beleidsmakers uitgenodigd. Zodat ze inzien hoe belangrijk zo’n herdenkingsdag is. En hopelijk maakt het ook aan alle Belgen duidelijk dat het tijd is om actie te ondernemen.
En is er iets dat we als Belgen kunnen doen, zodat België zelf meer actie onderneemt?
Ik denk dat we allemaal aan onze Belgische beleidsmakers moeten duidelijk maken dat er iets moet veranderen. Dat politici alles moeten doen wat ze kunnen om mensen te beschermen.
Je kan activist worden, op straat komen,… En je moet er vooral in blijven geloven en optimistisch zijn. We moeten allemaal samen vechten voor onze toekomst!
